Zandpolder: luilekkerland vogels

Nieuwe natuur in binnenduinrand bij Callantsoog

In de kop van Noord-Holland, in de binnenduinrand tussen Callantsoog en Groote Keeten, ligt de Zandpolder. Hier werken we al 20 jaar langzaam maar zeker aan de ontwikkeling van een prachtig natuurgebied. Kale akkers en bollenvelden maken plaats voor bloemrijke graslanden, lage duintjes en ondiepe plassen. Door percelen grond te kopen, komen we steeds dichterbij onze droom: een groot, aaneengesloten natuurgebied. In totaal bestaat Natuurgebied Zandpolder al uit zes delen met een gezamenlijke oppervlakte van bijna 30 hectare.

Zandpolder 1 (2002) 
In 2002 werd de eerste stap genomen met de aankoop van 5,9 hectare bollengrond, dicht tegen de Duinweg. De voedselrijke grond werd afgegraven en het gebied werd ingericht als een natte duinvallei. De zandgrond en het kwalitatief goede kwelwater vanuit de nabijgelegen duinen vormen een ideale voedingsbodem voor de ontwikkeling van een rijk plantenleven. Veel zeldzame soorten hebben er inmiddels al een plek veroverd, waaronder negen soorten wilde orchideeën.

Zandpolder 2 (2010) 
In 2010 is 8,5 hectare grond  ten noorden van Camping Karnemelkplaats gekocht. Belangrijk aandachtspunt bij de inrichting van deze percelen was het creëren van een leefgebied voor steenlopers en scholeksters. Door de aanleg van de Hondsbossche Duinen tussen Camperduin en Petten konden de vogels voor hun rust en voedsel niet meer terecht op de strekdammen en dijk. Er zijn o.a. ondiepe plassen ingericht, schelpenbanken en stenige oevers aangelegd.

Zandpolder 3 (2010) 
In de zomer is het een drukte van jewelste in Zandpolder 3. Honderden kokmeeuwen en visdiefjes vliegen heen en weer naar zee om voedsel te brengen naar de jongen op de eilandjes in de plassen. In korte tijd is het gebied (3 hectare) een belangrijke broedplek voor vogels geworden. Een elektrisch raster langs de sloot rond het perceel houdt vossen en marters op veilige afstand. De plassen en slikranden trekken allerlei watervogels aan die langs de kust trekken tussen winter- en zomerverblijf. Zij kunnen in het gebied op krachten komen.

Zandpolder 4 (2017)
Met de aankoop en inrichting van Zandpolder 4 willen we een flinke impuls geven aan het aantal weidevogels in het gebied. De voormalige akker wordt omgevormd naar een gebied met natte graslanden i.c.m. ‘beetlebanks’ (verhoogde randen met diverse grassoorten). Hier kunnen akkervogels zoals de patrijs dekking en voedsel vinden om op te groeien. Belangrijk aandachtspunt bij de inrichting is dat we gebiedseigen water kunnen vasthouden en dat we zelfstandig het waterpeil kunnen regelen gedurende het seizoen.

Zandpolder 5 (2019)
Hier gaan we op 1,7 hectare natte graslanden ontwikkelen. Om restanten van meststoffen en/of andere verontreinigende stoffen te verwijderen wordt eerst de toplaag verwijderd. Na de inrichting met o.a. drie waterplasjes, zal zich hier een grote variatie aan schraallandsoorten vestigen, zoals we ook hebben gezien in de aangrenzende Zandpolder 1. We verwachten planten als parnassia, geelhartje, moeraswespenorchis, vleeskleurige orchis, hondskruid, welriekende nachtorchis, moeraskartelblad, bevertjes, vlozegge en zeegroene zegge.

Huidige status Zandpolder 4 en 5
De inrichting van Zandpolder 4 en 5 laat nog op zich wachten. Omwonenden zijn bezorgd over veranderingen in de waterhuishouding en vegetatie, die het omvormen naar natuur met zich meebrengt en hebben bezwaar ingediend voor de realisering van de plannen. We verwachten dit jaar van de Gemeente Schagen uitsluitsel over ons verzoek voor een bestemmingsplanwijziging. Bij een positief bericht kunnen we ook deze percelen gaan inrichten als natuur. Voor de inrichting is al geld gereserveerd, dus we kunnen gelijk aan de slag. 

Zandpolder 6 (2023)
In augustus 2023 is de aankoop van Zandpolder 6 afgerond. Het gaat om 4 hectare landbouwgrond inclusief een boerderij met erf en opstallen. Vanwege de ligging tussen de reeds ingerichte delen 1 en 2 biedt deze nieuwe aankoop de mogelijkheid om een groot, aaneengesloten natuurgebied te realiseren. Over de inrichting van de gronden zijn we op dit moment nog in beraad. Net als het gebruik van de boerderij. Zodra de plannen bekend zijn, zullen we deze bij Gemeente Schagen indienen en zullen we voor deze percelen ook weer de benodigde vergunningenprocedures doorlopen. Het belangrijkste voor nu is dat we dit stuk land veilig hebben kunnen stellen en er geen activiteiten meer plaatsvinden die schadelijk zijn voor de natuur.

Overzichtskaart gebied