Bunkervisie voor Landschap Noord-Holland

Een schat aan natuurwaarden en historie in de duinen

Landschap Noord-Holland beheert het duingebied van Camperduin tot aan Den Helder. Dit gebied is niet alleen bijzonder vanwege de natuurwaarden die er aanwezig zijn, er ligt in het duingebied ook een schat aan historie in de vorm van verdedigingswerken die dateren vanuit de Napoleontische tijd tot aan de tweede Wereldoorlog. Veel van die verdedigingswerken bestaan uit baksteen en beton en worden in de volksmond bunkers genoemd. De afweging tussen behoud en beleving van de cultuurhistorie en het beschermen van kwetsbare natuur is voor de natuurorganisatie Landschap Noord-Holland een dilemma.  Aan ons is gevraagd de mogelijkheden van exploitatie van de bunkers te onderzoeken en in kaart te brengen in relatie tot de in het duingebied aanwezige natuurwaarden.

Aanpak

Voor uitvoering van deze opdracht is een visie ontwikkeld die als volgt is opgebouwd:

• Ten eerste is een inventarisatie gemaakt van de aanwezige verdedigingswerken (bunkers) die vervolgens zijn vastgelegd in een GIS-bestand.
• Middels literatuurstudie en interviews met vrijwilligers die de bunkers voor publiek openstellen is de beschermingsstatus van de bouwwerken vastgelegd en het gebruik, belevingsmogelijkheden en exploitatiekosten in kaart gebracht. 
• Vanuit cultuurhistorie en architectuur is een waarde voor de verdedigingswerken bepaald en zijn potentiële belevingsmogelijkheden vastgesteld.
• Onderzocht is met welke beperkingen rekening moet worden gehouden vanuit de aanwezige natuurwaarden, zoals bijvoorbeeld aanwezige beschermde soorten en Natura 2000 doelstellingen.
• Ten slotte bevat de visie voorstellen voor exploitatie van de bunkers en de organisatie daarvan.

Resultaat

De door ons opgestelde visie heeft geleid tot een onderbouwde keuze voor gebruik, exploitatie en openstelling van een aantal waardevolle verdedigingswerken (bunkers). Het heeft in beeld gebracht welke locaties wel of juist niet fysiek bezocht kunnen worden. Bovendien hebben we een aantal voorstellen gedaan voor hoe we de bestaande vrijwilligers dichter aan Landschap Noord-Holland kunnen verbinden en welke rol de erfgoedorganisatie van de gemeente Den Helder hierin kan spelen.