Interview met Ruben Smit; filmmaker en ecoloog
“Er zijn echt momenten geweest dat we vreesden voor ons leven.”
In oktober gaat de film WAD, over het Nederlandse Waddengebied, in première. Landschap Noord-Holland is een van de partners bij de totstandkoming van deze, opnieuw spectaculaire film van Ruben Smit. De band tussen filmer en Het landschap gaat verder terug. Zijn fascinatie voor de natuur ontstond in 'onze' terreinen Woestduin en Leyduin.
Filmer Ruben Smit groeide op in Heemstede. Als jongen ging hij op zoek naar uilen in Woestduin en Leyduin, en zag hij er zijn eerste zwarte specht. In 2013 maakte hij De Nieuwe Wildernis, de bioscoopfilm over de Oostvaardersplassen met ruim 800.000 bezoekers. In 2014 kreeg hij opdracht van Landschap Noord-Holland een film te maken over de natuurwaarden van de Razende Bol.
"Ik heb die film meteen ook aangegrepen om research voor WAD te doen. Ik liep al langer rond met het idee een góede waddenfilm te maken. Je ziet wel plaatjes van zeehonden en vogels maar het wad is zoveel meer dan dat. Ik denk dat mensen versteld gaan staan van wat ze zien, óók de mensen die de Wadden al kennen." Ruben hoopt ook dat het Waddengebied door zijn film meer waardering krijgt en dat de beschermde status verbeterd wordt. "Ons Waddengebied is een van de vijf grote intertijdengebieden ter wereld. Dat daar naar zout en gas gewonnen wordt, dat kan écht niet."
Film Razende Bol
Prachtige film over natuurwaarden van onbewoonde zandplaat
Ruben Smit maakte in 2014 een film over de zeehonden en vogels van de Razende Bol; een zandplaat voor de kust van Den Helder en Texel. De film heeft als doel om bewoners en toeristen in de omgeving bekend te maken met de natuurwaarden van het 'onbewoonde eiland'. Zodat tijdens de drukkere zomermaanden de broedende vogels en rustende zeehonden niet verstoord worden.
Meevoelen met de dieren
Met zijn manier van filmen probeert de filmer en ecoloog in de ziel van de dieren te kijken. "Ik wil de kijker laten meevoelen. Ik wil dat hij bijna zelf ervaart hoe het voor een tureluur is om bij min 20 op het ijs te zitten." Ruim vier jaar geleden begon Ruben met de research en het script voor de film. Hij werkte met een A- en een B-lijst. De A-onderwerpen moesten er hoe dan ook in, die op de B-lijst zouden mooi meegenomen zijn. "Vrijwel alles is gelukt, van A én B. We hebben zeevonk, de geboorte van een gewone zeehond, het noorderlicht vanaf Terschelling, het leven van een pier in zijn gangetje in het zand - dat was technisch héél ingewikkeld. Eén ding is niet geslaagd: de geboorte van een grijze zeehond. Ik heb eindeloos met het team staan wachten, dagen achtereen. We kwamen uiteindelijk tot de ontdekking dat die dieren hun jongen alleen 's nachts werpen."
Angstaanjagend
Hoe goed hij het wad na vier jaar researchen en filmen ook kent, het heeft altijd weer nieuwe verrassingen in petto. Ruben ervaart de Wadden als een grote bron van energie die altijd weer inspireert. Maar ze maken hem ook een beetje bang. "De krachten van de Wadden zijn overweldigend. Er zijn echt momenten geweest dat we vreesden voor ons leven. Op de Razende Bol werden we afgezet bij opkomend tij. Op gegeven moment stonden we op een lapje zand van 30 bij 30 meter en het duurde nog vier uur tot hoogwater. We zagen het water hoger en hoger komen en ik dacht echt dat mijn laatste uur geslagen had. Toen er eindelijk iemand kwam om ons te redden was er nog 10 bij 10 meter over. Ik had nog nooit van zó dichtbij grijze zeehonden gezien, dat dan weer wel. Die kwamen gewoon tussen ons in liggen."
