FRANS BUISSINK 1943-2019

Door: Truus Zonneveld

Op 28 januari overleed Frans Buissink. Een naam die klonk als een klok in natuurkringen. Hij schreef vele natuurboeken en was in zijn werkzame leven onder meer hoofdredacteur van Grasduinen en Vogels, het blad van Vogelbescherming Nederland. Bijna een kwart eeuw, vanaf nummer 2,1995, was hij als schrijver en eindredacteur verbonden aan ons magazine.

Leergierig

Frans Buissink groeide op in Alkmaar in een groot katholiek gezin met negen kinderen. Hij was een leergierig en ondernemend jongetje. Ging in zijn eentje op pad, ving donderkopjes, zocht schatten op het strand en onderwierp al zijn vondsten aan een nauwgezet onderzoek. Diezelfde zorgvuldigheid legde hij later aan de dag als eindredacteur en schrijver van onnoemelijk veel uitgaves en artikelen. Volgens boswachter Roelf Hovinga, met wie hij voor de Natuurgids regelmatig op sjouw ging, kwam hij met enkele gerichte vragen snel tot de kern van de zaak. ‘Frans was wars van sentimenten of overdreven gedoe. Liever dan over gevoelens sprak hij over de natuur. We deelden met elkaar de liefde voor het Westfriese landschap. Hij maakte vele verre reizen, maar concludeerde dan: ‘Waar ter wereld vind je nog zo’n weidsheid, zo’n exotisch landschap als in Westfriesland, met slootjes, stolpen en knotwilgen?’

Boven alles schilder

Frans’ grootste liefde gold de schilderkunst. Na het gymnasium studeerde hij aan het Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs in Amsterdam, de voorloper van de Rietveld Academie. Zijn eerste werkkring was bij VNU waar hij op de redactie van Libelle bladen leerde maken. Naast zijn werkzaamheden als redacteur en schrijver bleef hij schilderen. Zoals Frans de einder op Terschelling ving, het waddenstrand, de polder Vatrop, of de maan: het was van een onnadrukkelijke, verrassende schoonheid.

Lichtvoetig

Een artikel van zijn hand was voor ingewijde lezers te herkennen aan zijn lichtvoetige stijl en onnavolgbare woordkeus. Windmolens veranderden bij hem in ‘grote wentelwiekbakbeesten’, kevers als het elzenhaantje vergeleek hij met een mooi glanzend ‘opgepoetst automobiel’, en het vogelrijke Balgzand omschreef hij als ‘de drukste luchthaven van Noord-Holland’. Nooit kon je hem betrappen op belegen of zoetsappige teksten. Zijn verhalen waren fris en zijn woorden zo gekozen dat ze als weerhaakjes in je geheugen bleven haken. Na het lezen kreeg je zin om zélf op pad te gaan. Naar de gebieden die Frans zo aanstekelijk beschreef.

Wat collega's over Frans zeggen

Johan Stuart werkte als hoofdredacteur van het magazine lang met Frans samen. “Frans was bescheiden, maar zijn invloed reikte veel verder dan Landschap Noord-Holland. Voor mij is hij net zo’n grootheid als Jac. P. Thijsse. Beiden inspireerden anderen en beschikten over een onuitputtelijke kennis.” Ook PWN regiomanager Nico Spaarkogel, die tien jaar met Frans in de redactie zat, roemt zijn kennis. “In natuurkringen hebben we types als Frans keihard nodig. Hij wond zich op over de vele beslissingen aangaande het landschap die vaak zonder kennis van zaken worden genomen. De zogenaamde ‘verbleeking’ van de natuur (naar oud-staatsecretaris Henk Bleeker) ergerde hem zeer. Gelukkig kon Frans ook enorm genieten van kleine stukjes natuur waarover hij schreef. Denk alleen maar aan die prachtige rubriek op de achterpagina van het magazine.”

Waardevolle adviezen

Redacteur Magazine Landschap Noord-Holland Idde Lammers neemt in dit nummer het hoofdartikel en de achterpagina voor zijn rekening. Hij leerde Frans in 1992 kennen toen hij als student stageliep bij Grasduinen. ‘Hij leerde me hoe je moet schrijven. Zijn advies ‘Gebruik in je verhaal minstens één woord dat niet in de Van Dale voorkomt, neem ik nog altijd ter harte. Net als: ‘Schrap de laatste alinea, dat maakt je artikel krachtiger!’ Ik ga mijn ‘journalistieke vader’ missen.”

Frans laat zijn vrouw Tineke achter, twee dochters en een zoon, kleinkinderen, hondje Woef en een ietwat verweesde redactie van het Landschap Noord-Holland magazine. We pakken zijn werk op, en gaan in zijn lijn verder met u te informeren over al het moois dat Noord-Holland te bieden heeft. Frans kijkt vast over onze schouder mee.

Uitvaart Frans Buissink

Naast Johan Stuart die namens Landschap Noord-Holland Frans Buissink herdacht, sprak oud-redactielid Willem Messchaert bij de uitvaart van Frans:

Bovenstebeste Frans,
Jarenlang vaste prik. Met de auto en soms op de fiets naar Valkkoog en aldaar overstap in jouw E(volutionaire)-voertuig en daarna op weg naar een papieren klusje voor het landschap. Het Noord-Hollandse landschap. Onderweg praatjes voor tien. Praatjes over het verkeer ("Let je wel even op die tractor, Frans") en over voorbije natuuravonturen. Vooral over natuuravonturen.
Bleek Frans altijd wel ergens aan de oever van een verre rivier te hebben gestaan, in de woestijn van een warm land dorst te hebben gehad of door ijskoude streken te zijn getrokken. Altijd verbazingwekkend amusant en zinnenprikkelend actueel. Elke keer, elk verhaal weer. Frans was dan ook een fan-tas-tische vent.
Maandag reed ik na een overleg bij het hoogheemraadschap door stille polders naar huis. Onderweg overal vogels. Overal vogels. En in de winter natuurlijk een paar mooie Buissinken. In een heel donker verenpak gestoken, zat er eentje gewoon op 'n hoge kluit op de grond. Het tweede exemplaar - veel lichter bruin dan de vorige - zat op 't stalen hek van een poldergemaal. De derde Buissink was nagenoeg helemaal wit en sloeg vanaf de tak van een kleine boom de beide brede vleugels uit. Daar ging-ie, majestueus omhoog, tot-ie oploste in het bleke licht van de winterzon ...
Dag Frans. Dag bovenstebeste Frans.
Willem Messchaert, Kolhorn