Hoe werkt een eendenkooi?

“Het is prachtig werk, ik vind het een voorrecht om hier kooiker te zijn.”

Vroeger was het vak van kooiker een beroep, maar tegenwoordig is het meer een roeping om dit traditionele vak in ere te houden. Samen met een groep van tien vrijwilligers zorgt de kooiker ervoor dat elke dag iemand aanwezig is in de kooi. De groep bewaakt de rust, zorgt voor de natuur in het kooibos, onderhoudt de kooi en voert de makke eenden. Het vangen en ringen van wilde eenden is een belangrijke taak, in de periode van augustus t/m januari.

Door Annemarie Bergfeld

Tamme eenden lokken soortgenoten

Herman legt uit hoe het vangen in zijn werk gaat. Tegen de avond verlaten de makke eenden de eendenkooi om op zoek te gaan naar voedsel in de omgeving. Daar ontmoeten ze wilde soortgenoten en samen keren ze in de ochtend terug naar de kooiplas om te rusten. Vanuit de kijkhut kan de kooiker zien hoeveel eenden er op de plas zijn. Is het etenstijd, dat vult de kooiker in de werkschuur zijn voerzak en bepaalt, afhankelijk van de wind, welke vangpijp hij gebruikt. Stilletjes loopt hij over het kooipad, want bij het minste of geringste geluid vliegen de eenden op. Dankzij de kooischermen en wallen rondom de plas is hij niet zichtbaar voor de vogels op het water.

Ringen voor onderzoek

Bij de vangpijp gooit de kooiker, vanachter een rietscherm, voer in het water. Eerst bij de ingang, maar zodra de eenden in beweging komen, loopt hij voorzichtig verder naar de volgende schermen en gooit telkens wat voer in het water om de vogels dieper de pijp in te lokken. Zodra de eenden ver genoeg zijn, komt de kooiker achter het scherm vandaan en vliegen de opgeschrikte vogels richting het licht aan het einde van de vangpijp. Door de afdekking met gaas aan de bovenzijde belanden ze uiteindelijk in een vanghok. Daar wordt hun gezondheid gecheckt en ringen de kooiker en vrijwilliger Hans Welbers de eenden.

Vangpijpen onbruikbaar door kapotte rietschermen

Om de eeuwenoude traditie van de eendenkooi in ere te houden, is een grootschalige renovatie van de vangpijpen nodig. De vrijwilligers hebben in de afgelopen jaren veel werk verzet om het monument overeind te houden, maar de uitdaging waar ze nu voor staan, vergt een grotere aanpak. Op meerdere plekken is de constructie aan vervanging toe. De houten palen en rietschermen zijn versleten en doorgerot. Overal zijn grote gaten te zien en hangen de schermen nog half overeind. Na een fikse storm is het voor de kooiker altijd weer spannend hoe zijn kooi ervoor staat.