Eerherstel voor liniedijken
De liniedijken dienden ooit een militair doel, nu dragen ze bij aan het landschapsschoon
Door: Truus Zonneveld voor uitgave Levende Natuur
De liniedijken van de Stelling van Amsterdam zijn prachtig, rijk aan cultuurhistorie én aantrekkelijk als fiets- en wandelroute. Hoe waardevol ook, ze zijn vaak veronachtzaamd en niet goed onderhouden. Wij onderzoeken in opdracht van de provincie Noord-Holland de mogelijkheden om deze landschapselementen in ere te herstellen.
Alle aandacht naar Stellingforten
‘Alle aandacht gaat altijd naar de Stellingforten’, vertelt projectleider Hartger Griffioen. ‘Logisch, ze zijn heel bijzonder. De Stelling van Amsterdam (1900 ) staat ook op de UNESCO werelderfgoedlijst. Daar horen ook de tussenliggende liniedijken bij, maar die schoten er dikwijls bij in. Sommige zijn zelfs nagenoeg verdwenen.’ Nicky Schuurman, cultuurhistorisch expert: ‘En dat terwijl liniedijken van essentieel belang zijn voor de beleving van het landschap. Ooit aangelegd met een militair doel, dragen ze nu bij aan het landschapsschoon. Bovendien, als je je erin verdiept steek je iets op van de historie. De provincie vroeg ons: wat is er nodig om ze te herstellen en een rol te geven bij educatie en recreatie?’
Lcoaties die in aanmerking komen voor een 'oppepper'
Griffioen en Schuurman pleegden research, inventariseerden en verrichtten ter plekke veldonderzoek. In totaal wezen zij tussen fort Krommeniedijk en fort Nigtevecht (Abcoude) tien locaties aan die in aanmerking komen voor een ‘oppepper’. Nicky dook in het Genie-archief van het toenmalige Ministerie van Oorlog. ‘Ik bestudeerde de dijk, de dijkweg, dijksloot, de originele beplanting, plus aanverwante zaken als in de dijk gelegen nevenbatterijen.’ Daarna togen zij op een frisse lentedag het veld in om polshoogte te nemen. Nicky: ‘Sommige dijken zijn nog gaaf, andere worden ontsierd door hekken en rasters of zijn geërodeerd. Onze insteek was herstel van de landschappelijke eenheid, en vergroting van de zichtbaarheid. Hoe worden ze herkenbaar en beleefbaar voor recreanten? Dat was de hamvraag. Onze volgende stap is een gespreksronde met alle beheerders en eigenaren: boeren, pachters, gemeentes en waterschappen. We polsen hun wensen en nemen die mee in ons plan.’
Een gedegen en gedreven aanpak?
Hartger: ‘Inderdaad! Maar zo stijgt de slaagkans van het project met sprongen.’ Nicky: ‘We zijn heel enthousiast over de potentie van deze liniedijken. Binnenkort presenteren we de provincie ons plan met voorstellen voor het herstel van tien dijken, plus een inhoudelijke en financiële onderbouwing. Dan is het aan de opdrachtgever om te beslissen.’
