Stoere polderjongens

Hazen kijken in het voorjaar

Als er één polderbewoner is, waar je groot respect voor mag hebben, dan is het wel de haas. Hij wordt geboren in het open land, kent nauwelijks moederliefde en groeit op als een bikkelharde overlever. Je kunt ze het hele jaar zien, maar in het voorjaar is de haas de favoriet van boswachter Chris Rost. Dan rammelen de mannetjes om de gunst van een vrouwtje. Een strijd die de verliezer soms met de dood moet bekopen. Een van de topgebieden is het weidevogelreservaat Hempolder bij Akersloot. Chris observeert de hazen graag vanuit de observatiehut. “De vele weidevogels krijg je er dan gratis bij.”

Het is ieder voorjaar weer een spectaculair schouwspel: rammelende hazen. De mannetjes, rammelaars geheten, voeren een dagenlange strijd om uit te maken wie er voor nageslacht mag zorgen. In de polder gaat het er heet aan toe. Na een woeste achtervolging gaan ze elkaar boksend te lijf. De hazen richten zich op en beginnen elkaar verwoed met de voorpoten te slaan. Plukken haar vliegen in het rond.  “Met hun scherpe nagels kunnen ze hun concurrenten behoorlijk verwonden,” vertelt boswachter Chris Rost.

Stoerste polderbeesten

“Ze slaan elkaar tot bloedens toe. Eén gerichte mep op de kop van een tegenstander en er kan zomaar een oog uit liggen. Dat is natuurlijk geen pretje om te zien, maar indrukwekkend is het wel.” Als er na een uitputtende veldslag een winnaar uit de strijd is gekomen, begint voor de veldheer een laatste beproeving. Het vrouwtje, de moerhaas, bokst hem in elkaar. Alleen als hij dat gewillig toelaat, mag hij met haar paren. “Hazen zijn echt de stoerste beesten van de polder,” concludeert Chris.

Spartaanse opvoeding

Na een draagtijd van 42 dagen worden de drie tot vijf volledig behaarde jongen geworpen. Moeder laat haar geurloze kroost in een leger (uitholling in het gras) alleen achter. “Ze bezoekt haar kinderen alleen om te zogen. Zo’n jong ligt soms een hele dag in de regen en de wind te wachten op wat warme melk,” vertelt Chris. “Je zou het een Spartaanse opvoeding kunnen noemen. Niet verwonderlijk dus, dat ze als volwassen beesten een keiharde confrontatie met elkaar kunnen aangaan.

Goed leven in reservaten

Maar vijftig procent van de jongen haalt de eerste maand. Hazen die volwassen worden hebben het goed in onze natuurgebieden. Het lijken misschien makkelijke dieren, maar ze stellen ze wel degelijk eisen. Ze zijn kieskeurig en willen 'ouderwetse' landjes met verschillende soorten kruiden en grassen. En voldoende structuur. Structuur om zich te kunnen verbergen; want ze rusten altijd in de open lucht. Liggend in het land vertrouwt de haas volledig op zijn schutkleur. Hij lijkt op een molshoop of een pluk dor gras. Hij ligt met de neus tegen de wind in en onderkaak rustend op de grond om via trillingen nader gevaar tijdig te ontdekken. Dan schiet hij met 65 km per uur weg.