Natuurlijke Zaken gebruikt nieuw instrument bij onderzoek

'Struikrover®' blijkt vooruitstrevende onderzoeksmethode

De ecologen van Natuurlijke Zaken gebruiken sinds enige tijd de zogenaamde ‘struikrover ®’ voor onderzoek naar beschermde soorten zoals kleine marterachtigen. De 'struikrover ®' is een speciale buis waarmee marters met een wildcamera gefotografeerd of gefilmd kunnen worden. De methode is vooruitstrevend, omdat we nu in staat zijn om middels één methode hoogwaardig kwaliteit beeldmateriaal van alle drie de soorten kleine marters te verzamelen. De 'struikrover ®' is ontworpen door Matthijs Smaal van Stichting Struikrovers.

Nieuwe inventarisatiemethode

Door het ontbreken van een gemakkelijke inventarisatiemethode is in Nederland niet of nauwelijks onderzoek verricht naar het voorkomen van de kleine marters zoals wezel, hermelijn en bunzing. Hierdoor is een achterstand ontstaan ten opzichte van goed onderzochte soorten zoals vogels en planten. Dat is jammer omdat (kleine) marters bijvoorbeeld een nuttige rol vervullen in het ecosysteem als biologische bestrijders van schadelijke knaagdieren zoals veldmuis, bruine rat en woelrat.

Onderzoek Natuurlijke Zaken met de ‘struikrover ®’

In tegenstelling tot veel andere provincies zijn in Noord-Holland de bunzing, wezel en hermelijn niet vrijgesteld van de verbodsbepalingen. Dit betekent dat vanuit de Wet Natuurbescherming kleine marterachtigen beschermd zijn en er een ontheffing nodig is als  een project uitgevoerd gaat worden in het leefgebied van deze soorten. Binnen Landschap Noord-Holland doet Natuurlijke Zaken onderzoek naar (kleine) marters in opdracht van gemeentes, adviesbureaus en particulieren. Het is namelijk belangrijk om te  weten welke soorten en aantallen op een specifieke locatie voorkomen. Als eenmaal is vastgesteld dat er marters in een gebied voorkomen kunnen er specifieke maatregelen genomen worden om het leefgebied van deze kwetsbare diersoorten te beschermen.

Hoe het werkt

De ‘struikrover ®’ wordt geplaatst op plekken waarvan we vermoeden dat er kleine marters of andere kleine zoogdieren leven of een schuilplaats zoeken. Leuke bijkomstigheid is dat we allerlei ‘bijvangsten’ op de camera zien zoals rosse woelmuis, bosmuis, bruine rat, egels, veel vogelsoorten waaronder roodborst, merel, heggemus, winterkoninkje en nog veel meer andere soorten. Tot nu toe hebben we de ‘struikrover ®’ ingezet  in Loosdrecht, Badhoevedorp, St. Maartenszee, langs de Oosterzijweg in Heiloo, in Velsen, in Badhoevedorp en in Hippolytushoef. In een aantal onderzoeksgebieden hebben we de wezel voor de camera kunnen vastleggen. Dankzij deze gegevens weten opdrachtgevers of deze soorten wel of niet aanwezig zijn en kunnen we het leefgebied van kleine marters beter beschermen. 

Het instrument ‘de struikrover ®’

De ‘struikrover ®’ is een redelijk nieuw instrument om beschermde soorten zoogdieren in beeld te krijgen. Het is eigenlijk een holle buis die een holte nabootst met een camera. Dieren worden de buis ingelokt met lokvoer (meestal sardientjes) en verschijnen zo voor de camera. De dieren lopen gemakkelijk de buis weer uit. Veldtests hebben laten zien dat hiermee alle aanwezige marterachtigen in een gebied binnen twee weken kunnen worden vastgesteld. Wanneer het onderzoek na enige tijd op identieke wijze wordt herhaald is ook monitoring mogelijk, zodat een trend kan worden bepaald. Werken met de ‘struikrover ®’ bevalt ons goed, de resultaten zijn veelbelovend en we gaan dit instrument ook bij de volgende natuuronderzoeken inzetten.

Indicatoren voor biodiversiteit

Kleine marters zijn dieren die leven in landschappen met veel afwisseling en een hoge kwaliteit. Ook veel andere soorten planten en dieren zijn hier te vinden. Het zijn dus bij uitstek indicatoren voor een hoge biodiversiteit. Om de aanwezigheid van marters aan te tonen zijn verschillende methodes beschikbaar. Daarbij is een wildcamera eigenlijk onmisbaar, omdat het erg lastig kan zijn om aan de hand van sporenonderzoek te bepalen of het een marter of hermelijn is. Tot voor kort ontbrak een uniforme methode om alle soorten te inventariseren en te monitoren.