Zwaar weidevogelseizoen door droogte èn predatie
Te weinig vogelkuikens groeien op
We hebben de voorlopige balans opgemaakt van het weidevogelseizoen 2020. De uitkomst is extreem slecht: veel te weinig vogelkuikens groeien op tot volwassen vogels. Belangrijke oorzaken zijn de sterke predatie en de droge periode het afgelopen voorjaar. Natuurorganisaties, waterschappen, boeren en vrijwilligers zetten alles op alles om de weidevogels te helpen, maar dat is niet genoeg. Rondom weidevogelkerngebieden zijn grote bufferzones nodig om de weidevogels voldoende bescherming te bieden, met een nog beter afgestemde inrichting en waterbeheer.
Stil in het veld
Vrijwilliger Kees Jongkind schetst zijn indruk in het veld: “Van de uitgekomen kievitsnesten zijn weinig kuikens groot geworden. Langdurige droogte zal hierop een flinke invloed hebben gehad, maar ook zonder die omstandigheid hebben de pullen op de grote kale maisakkers geen voedsel en absoluut geen beschutting. Geschiktere plekken om als pul op te groeien zijn hier moeilijk of helemaal niet te bereiken. En het bleef behoorlijk stil met andere weidevogels: gruttonesten hebben we bij beide agrariërs waar ik actief ben, ondanks grote weidegebieden, niet gevonden.” Maar ze weigeren cynisch te worden en zijn gemotiveerd om door te gaan.
Kievitkuikens meest geraakt door droogte
Landschap Noord-Holland ziet over het geheel genomen 15% minder nesten van scholeksters. De scholeksters begonnen later met broeden vanwege de droogte en schrale wind. Ook het aantal nesten van kievit (min 10%), grutto (min 6%) en tureluur (min 4%) ligt lager. Onder kievitkuikens eiste de droogte de grootste tol. Door langdurig harde wind en koude nachten zijn veel kuikens doodgegaan. Zelfs op natte plekken. Een andere factor is voedselgebrek. Dat levert een zwakke conditie van de kuikens op en daarmee een makkelijker prooi voor predatoren. Het beeld baart Landschap Noord-Holland grote zorgen, omdat de kievit in omvang 50% van onze weidevogelpopulatie uitmaakt.
Vernatten èn predatoren weren
De boswachters van Landschap Noord-Holland houden weidevogelgebieden nat door slootpeilen te verhogen en greppels plas-dras in te zetten, onder andere in de regio Westfriesland. Boswachter Roelf Hovinga: “Tijdens de extreme droogte van dit voorjaar zagen we dat broedende weidevogels zich in deze natste gebieden concentreerden. Daar zijn we natuurlijk heel blij mee, want het betekent dat onze maatregelen werken. Echter, door het extreem goede muizenjaar vorig jaar, was er dit voorjaar vrijwel overal veel predatie door marterachtigen als hermelijn en bunzing. Er zijn uiteindelijk maar een paar plekken geweest waar mogelijk voldoende kuikens vliegvlug zijn geworden. Dit te lage broedsucces door predatie zien we steeds vaker en op steeds meer plekken.”
Structurele oplossingen nodig
Nienke Kwikkel, projectleider boerenlandvogels: “Voor droogte èn predatie zijn structurele oplossingen nodig, bufferzones rond weidevogelgebieden met een nog beter afgestemd beheer, predatorenbeheer en inrichting. Duidelijk mag zijn dat veel mensen zich het lot van de vogels aantrekken, zich betrokken voelen en hard werken om de vogels voor verdwijnen te behoeden. Nienke Kwikkel: “We staan nu op het punt dat de leefgebieden in topkwaliteit moeten zijn om het broodnodige voedselaanbod èn veilige kuikenlanden te organiseren. Dat is een grote klus waarbij we iedereen nodig hebben!”
Meer informatie over weidevogels
Help de weidevogels in Noord-Holland
Onze boswachters, ecologen en vrijwilligers werken hard om het broedsucces te vergroten. De lijst met maatregelen is lang en niet allemaal zijn ze even makkelijk te realiseren. Daarom hebben we een speciaal fonds in het leven geroepen. Wie iets extra’s wil doen voor grutto’s, kieviten en tureluurs, kan bijdragen aan dit fonds. Vanuit het fonds financieren we maatregelen, zowel in onze eigen weidevogelreservaten als daarbuiten.
